2023 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում Կոմիտեի քննիչների վարույթում քննվել է 1231 քրեական վարույթ: Նշված վարույթներից 79-ը 178 անձի վերաբերյալ մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է դատարան, 122-ի վարույթը կարճվել է, 785 քրեական վարույթի նախաքննությունը շարունակվում է, իսկ մնացած վարույթներին ևս տրվել է համապատասխան դատավարական ընթացք:

Մեղադրական եզրակացությամբ դատարան ուղարկված քրեական վարույթները վերաբերել են՝

-իշխանական կամ ծառայողական լիազորությունները կամ դրանցով պայմանավորված ազդեցությունը օգտագործելով կատարված հափշտակություններին (այդ թվում՝ խարդախություններ և վստահված գույքի յուրացումներ)՝ 16 վարույթ 36 անձի վերաբերյալ,

-փողերի լվացմանը, իշխանական կամ ծառայողական լիազորությունները կամ դրանցով պայմանավորված ազդեցությունը օգտագործելով կատարված հակամրցակցային գործունեությանը և հարկեր չվճարելուն՝ 3 վարույթ 5 անձի վերաբերյալ,

-պաշտոնատար անձանց կողմից իշխանական կամ ծառայողական լիազորությունները չարաշահելուն կամ լիազորություններն անցնելուն և իշխանազանցությանը՝ 6 վարույթ 18 անձի վերաբերյալ,

-կաշառք ստանալուն, կաշառք տալուն և կաշառքի միջնորդությանը՝ 48 վարույթ 109 անձի վերաբերյալ,

-պաշտոնեական կեղծիքներին՝ 6 վարույթ 10 անձի վերաբերյալ։

Քննված քրեական վարույթների հետ մեկտեղ Կոմիտեի քննիչների կողմից քննարկվել և սահմանված կարգով ընթացք է տրվել 1806 դիմում-հաղորդման:

Կոռուպցիոն հանցագործությունները բացահայտելու և դրանցով քրեական վարույթներին օժանդակելու ուղղությամբ ծավալուն և արդյունավետ գործունեություն է իրականացրել Կոմիտեի օպերատիվ-հետախուզական վարչությունը։ «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» օրենքին համապատասխան՝ վարչության աշխատակիցների կողմից կատարվել են բազմաթիվ օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումներ, ինչպես նաև քրեադատավարական օրենսդրության կանոնների պահպանմամբ կատարվել են մեծածավալ գաղտնի քննչական գործողություններ։

Նկատի ունենալով, որ Հակակոռուպցիոն կոմիտեի կայացման, գործունեության արդյունավետության բարձրացման հիմնական երաշխիքն արհեստավարժ կադրերն են և նրանց մասնագիտական պատրաստվածության մակարդակի անընդհատ բարձրացումը՝ 2023 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում այս ուղղությամբ զգալի աշխատանքներ են կատարվել: Կոմիտեի ծառայողների մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների զարգացման, ինչպես նաև քննության արդյունավետության ապահովման մեջ զգալի է եղել օտարերկրյա իրավապահ մարմինների հետ համագործակցության դերը՝ ինչպես լավագույն փորձը փոխառելու, այնպես էլ բուն մինչդատական վարույթի ընթացքում իրավական փոխօգնության առումով:

Բարեվարք և մասնագիտական պատշաճ գիտելիքներ, հմտություններ ունեցող ծառայողների ընտրության, Կոմիտեի քննչական և օպերատիվ-հետախուզական գործառույթներ իրականացնող ստորաբաժանումների պաշտոնները համալրելու նպատակով կազմակերպվել ու անցկացվել է 6 մրցույթ, որի ընթացքում ուսումնասիրվել և մրցութային համապատասխան փուլերով ստուգվել է 91 թեկնածու: Մրցույթների անցկացմանը մասնակցություն են ունեցել ինչպես քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ, այնպես էլ տարբեր դիտորդներ և միջազգային փորձագետներ։

Այդ մրցույթների արդյունքներով հաղթող է ճանաչվել 29 մասնակից, որոնցից համապատասխան պաշտոնների են նշանակվել 28-ը (16 ինքնավար, 12 օպերատիվ-հետախուզական պաշտոններ)։

Նշված ժամանակահատվածում, բացի վերը նշված մրցույթներից, կազմակերպվել և այս պահին ընթացքի մեջ է ևս 3 մրցույթ, որին մասնակցության հայտ է ներկայացրել 62 թեկնածու։ Այս մրցույթներով նախորդ մրցութային փուլերը հաջողությամբ հաղթահարած 25 թեկնածուների բարեվարքության ուսումնասիրության փուլը դեռևս չի ավարտվել:

2023 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում շարունակվել է սերտ համագործակցությունը միջազգային կազմակերպությունների և օտարերկրյա պետությունների՝ համանման գործառույթներ իրականացնող գործընկեր կառույցների հետ՝ քննչական և օպերատիվ-հետախուզական գործունեության ոլորտում միջազգային լավագույն փորձի ուսումնասիրման նպատակով: Միջազգային գործընկերների աջակցությամբ պարբերաբար վերապատրաստման դասընթացներ են կազմակերպվել Կոմիտեի ծառայողների համար, որոնց արդյունքում ձեռքբերված գիտելիքները ներդրվել են կոռուպցիայի դեմ պայքարի շրջանակում տարվող ամենօրյա աշխատանքներում: Երկկողմ համագործակցության և գործընկերային հարաբերությունների հաստատման և ընդլայնման նպատակով նաև պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվել Իտալիայի, Չինաստանի և Վրաստանի համապատասխան իրավապահ մարմինների հետ փոխըմբռնման և համագործակցության հուշագրեր կնքելու շուրջ:

2023 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում Հակակոռուպցիոն կոմիտեն մասնակցել է օրենքների և այլ իրավական ակտերի նախագծերի մշակման քննարկումներին՝  ներկայացնելով դրանց վերաբերյալ Կոմիտեի դիրքորոշումները: Մասնավորապես՝ Կոմիտեն ուսումնասիրել է ավելի քան 84 իրավական ակտերի նախագծեր, իսկ օրենսդրական և ենթաօրենսդրական ակտերի 21 նախագծերի վերաբերյալ ներկայացրել է դիտողություններ և առաջարկություններ:

Կարևորելով Հակակոռուպցիոն կոմիտեի գործունեության թափանցիկությունն ու  հաշվետվողականությունը, Կոմիտեի գործունեության նկատմամբ հասարակության վստահության ամրապնդումը, կոռուպցիոն հանցագործությունների կանխարգելման ու բացահայտման արդյունավետությունը բարձրացնելու հանգամանքը՝ Կոմիտեի գործունեության մեկնարկից ի վեր իրականացվել են լայնածավալ լուսաբանման աշխատանքներ Կոմիտեի՝ օրենքով վերապահված հիմնական գործառույթների և ընթացիկ գործունեության իրազեկման վերաբերյալ:

Հայաստանի Հանրապետության

հակակոռուպցիոն կոմիտե

2022 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում ՀՀ հակակառուպցիոն կոմիտեում վարույթ են ընդունվել և քննվել մեծ քանակի քրեական գործեր ու նյութեր, քննարկվել դիմումներ, քննիչներն աշխատել են աննախադեպ ծանրաբեռնվածության պայմաններում։ Չնայած ծանրաբեռնվածությանն ու գործունեության կարճ ժամանակահատվածին` Հակակոռուպցիոն կոմիտեն օրենսդրությամբ իրեն վերապահված իրավասությունների շրջանակում 2022 թվականի հաշվետու ժամանակահատվածում էական աշխատանք է կատարել կոռուպցիոն հանցագործությունների վերաբերյալ գործերով արդյունավետ նախաքննություն իրականացնելու, իրավակարգի ու օրինականության ամրապնդման ուղղությամբ:   

2022 թվականի հունվարի 1-ից հուլիսի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում Հակակոռուպցիոն կոմիտեի քննիչների վարույթում քննվել է 627 քրեական գործ: Հիշյալ քրեական գործերից 52-ը 123 անձի վերաբերյալ մեղադրական եզրակացությամբ ուղարկվել է դատարան, 97-ի վարույթը կարճվել է, 26-ինը կասեցվել` որպես մեղադրյալ ներգրավման ենթակա անձը հայտնի չլինելու հիմքով, 188-ը ուղարկվել է ըստ քննչական ենթակայության, 37 քրեական գործի տրվել է այլ դատավարական ընթացք: 227 քրեական գործի նախաքննությունը շարունակվում է:

Հաշվետու ժամանակահատվածում Հակակոռուպցիոն կոմիտեում նախապատրաստվել են 546 նյութեր, քննարկվել և սահմանված կարգով ընթացք է տրվել 1192 դիմումի:

2022 թվականի 1-ին կիսամյակի ընթացքում իրականացվել են ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեի վերջնական ձևավորման ուղղությամբ տարվող ծավալուն աշխատանքներ. ընդունվել են Հակակոռուպցիոն կոմիտեի ինքնավար և օպերատիվ-հետախուզական գործառույթներ իրականացնող պաշտոնների համալրման նպատակով մրցույթների անցկացման գործընթացը կարգավորող իրավական ակտեր, հաստատվել են համապատասխան կարգերը, ձևավորվել են մրցութային հանձնաժողովներ: Օպերատիվ-հետախուզական գործառույթներ իրականացնող պաշտոնների համալրման նպատակով հայտարարվել է երեք մրցույթ:

ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեն՝ որպես երկրում կոռուպցիայի դեմ պայքարի նորաստեղծ իրավապահ մարմին, կազմավորման օրվանից մշտապես կապի մեջ է գտնվել միջազգային գործընկերների հետ` կոռուպցիայի դեմ պայքարի ոլորտում վերջիններիս ունեցած հաջողված փորձի ուսումնասիրման, միջազգային գործընկերների աջակցությունը պահանջող հարցերի կարգավորման նպատակով: Հաշվետու ժամանակահատվածում ավելի սերտ համագործակցային միջավայր է ձևավորվել ՀՀ  հակակոռուպցիոն կոմիտեի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների գործընկեր կառույցների միջև: Մասնավորապես` Հակակոռուպցիոն կոմիտեի և ԱՄՆ հետաքննությունների դաշնային բյուրոյի միջև ստորագրվել է Համագործակցության հուշագիր, որի նպատակն է` ապահովել համանման գործառույթներ իրականացնող երկու կառույցների միջև անմիջական հաղորդակցությունն ու տեղեկատվության փոխանակումը, համագործակցությունը կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների դեմ պայքարի ոլորտում, փոխանակման ծրագրերի և աշխատանքային քննարկումների կազմակերպումը:

Նշված ժամանակահատվածում փոխըմբռնման հուշագիր է ստորագրվել նաև Հակակոռուպցիոն կոմիտեի և Բազելի կառավարման ինստիտուտի միջև` տնտեսության դեմ ուղղված հանցագործությունների կամ հանցավոր գործունեության այն տեսակների միջոցով ձեռք բերված ակտիվների բացահայտման և դրանց վերադարձի ուղղությամբ աջակցություն ցուցաբերելու նպատակով: Բացի այդ, Հակակոռուպցիոն կոմիտեի քննիչները մասնակցել են ԵԱՀԿ-ի և ՀՀ-ում Շվեյցարիայի Համադաշնության դեսպանության կողմից կազմակերպված վերապատրաստման դասընթացներին:

Քննված քրեական գործերի նախաքննության արդյունավետությունը շատ դեպքերում պայմանավորված է եղել նաև կոռուպցիոն հանցագործությունների դեմ պայքարում ՀՀ իրավապահ մարմինների հետ սերտ համագործակցությամբ, հատկապես համատեղ իրականացված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների մասով:

Հակակոռուպցիոն կոմիտեի կողմից հաշվետու ժամանակահատվածում մշակվել են մի շարք օրենսդրական նախագծեր, Կոմիտեն ներգրավվել է օրենքների և այլ իրավական ակտերի նախագծերի քննարկումներին: Մասնավորապես` քննիչների ծանրաբեռնվածությունը թեթևացնելու, պատշաճ նախաքննության իրականացման ու նախաքննության արդյունավետության բարձրացման նպատակով Հակակոռուպցիոն կոմիտեի կողմից մշակվել է «Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը, որն արդեն  ընդունվել և ուժի մեջ է մտել սույն թվականի հունիսի 18-ին:

Հայաստանի Հանրապետության

հակակոռուպցիոն կոմիտե